مقدمه
در حال حاضر حدود ۷۰ درصد زباله‌های دریایی در اروپا را ظروف یکبار مصرف پلاستیکی تشکیل می‌دهند اما شهروندان کشورهای عضو اتحادیه اروپا امروز شنبه ۳ جولای (ژوئیه) (۱۲ تیر) برای همیشه با ظروف یکبار مصرف پلاستیکی خداحافظی کردند زیرا دستورالعمل مربوط به ممنوعیت تولید، خرید و فروش و کاربرد این محصولات که در سال ۲۰۱۹ تصویب شده بود، از امروز اجرایی شده است.
فروشندگانی که با این وسایل سر و کار دارند موظف هستند جایگزین قابل بازیافت برای آنها پیدا کنند. امکان فروش محصولات یکبار مصرف که از قبل در انبارها موجود هستند، وجود دارد. انجمن صنفی فروشندگان ظروف پلاستیکی در آلمان تخمین می‌زند که مقادیر زیادی از این اقلام هنوز در دسترس است که باید به فروش برسند اما رقم دقیقی برای آن اعلام نشده است.
به نقل از دویچه وله، رعایت این مقررات برای تمامی کشورهای عضو اتحادیه اروپا اجباری است.
فهرست
اقلام ممنوعه
اقلام ممنوعه در این دستورالعمل شامل ده مورد از جمله بشقاب، لیوان و فنجان قهوه، کارد و چنگال و قاشق، نی نوشیدنی، گوش‌پاک‌کن و حتی چوب بادکنک است. همچنین قطعاتی از جنس پلیمرهای مصنوعی که برای نگه داشتن فنجان قهوه و لیوان نوشیدنی به کار می‌روند از این پس در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا تولید و عرضه نخواهد شد.
علاوه بر این وسایل، ظروف یکبار مصرفی که از مواد پلاستیکی بیولوژیک یا طبیعی هم تهیه شده‌اند ممنوع خواهد بود. این ظروف شامل لیوان‌های کاغذی است که تنها بخش کوچکی از آنها از پلاستیک است یا با پلاستیک پوشانده شده است.
با این حال کاربرد برخی دیگر از محصولات پلاستیکی یکبار مصرف مانند بطری‌های نوشیدنی و ظروف بسته‌بندی غذا همچنان در اروپا مجاز است.
در سپتامبر ۲۰۲۰، کنشگران ضد پلاستیک ۱۴۲ هزار ته سیگار را از خیابان‌های سراسر هلند جمع کردند. پلاستیک یکبار مصرف فیلتر موجود در ته سیگار نیز از مواد مخرب برای محیط زیست محسوب میشود. در ماده ۸ دستورالعمل اتحادیه اروپا آمده است که تولیدکنندگان دخانیات موظفند هزینه پاکسازی آلودگی‌های ناشی از ته سیگار حاوی فیلترهای پلاستیکی را پرداخت کنند.
با این که مواد پلاستیکی یکبار مصرف پزشکی نیز اثرات زیانبار قابل توجهی بر محیط زیست می‌گذارند، در دستورالعمل اتحادیه پیشنهادی برای کاهش این اثرات داده نشده است. در دوران کرونا که بعد از تصویب این دستورالعمل آغاز شد، واردات ماسک صورت به اتحادیه اروپا در مقایسه با شرایط عادی قبل از آن بیش از دو برابر شده است. این افزایش در حالی اتفاق افتاده که تولیدات خود اتحادیه اروپا نیز افزایش یافته است.
کشور های پیشرو
شوراهای عضو اتحادیه اروپا قوانین خود را برای اجرای دستورالعمل ممنوعیت ظروف پلاستیکی یکبار مصرف تنظیم کرده‌اند، اما در این میان چند کشور شاگرد برتر کلاس بوده و پیشروتر عمل کرده‌اند. برخی از این کشورها حتی تصمیم گرفته‌اند اقلامی را به سیاهه این وسایل ممنوعه بیفزایند.
به عنوان مثال ممنوعیت ظروف یکبار مصرف در فرانسه دو روز زودتر از بقیه کشورها، یعنی از روز یکم ژوئیه آغاز شد. در فرانسه علاوه بر دستورالعمل یاد شده، بیشتر بسته‌بندی‌های میوه و سبزیجات نیز به عنوان بخشی از «قانون اقتصاد چرخشی و مبارزه با زباله» که در فوریه سال ۲۰۲۰ تصویب شد، ممنوع خواهد شد. همچنین در این کشور کیسه‌های پلاستیکی چای (تی‌بگ)، شیرینی و بسیاری از اسباب‌بازی‌های پلاستیکی ممنوع میشود.
آلمان نیز در ماه نوامبر سال گذشته تصمیم گرفت ظروف غذای یونولیتی را هم به سیاهه مندرج در این دستورالعمل بیفزاید.
در لوکزامبورگ، فروش ظروف یکبار مصرف از ۳ ژوئیه در جشنواره‌ها ممنوع گردید و در یونان نیز استفاده از این کالاها در ادارات دولتی از ماه فوریه غیرقانونی اعلام شد.
کشورهای دیگر مانند ایتالیا و بلژیک نیز مالیات‌های اضافه‌ای را به عنوان جریمه استفاده از مواد پلاستیکی در نظر گرفته‌اند.
برخی از جایگزین‌ها
در بالاتر گفتیم که مغازه داران و هر کسی که از ظروف پلاستیکی ممنوعه استفاده می کند باید یه جایگزین پیدا کنید در این قسمت بعضی جایگزین ها را نام می بریم
کافه‌ها و رستوران‌ها و نیز تولیدکنندگان اقلام یکبار مصرف پلاستیکی از این پس ناچار خواهند شد به لیوان‌ها، نی‌ها و قاشق و چنگال‌های ساخته شده از مواد تجزیه‌پذیر روی بیاورند.
پلیمرهای طبیعی که نظر شیمیایی تغییر نیافته باشند، از موضوع دستورالعمل اروپا مستثنی هستند. برعکس، هرگونه پلاستیک ایجاد شده از پلیمرهای طبیعی اصلاح شده، یا مواد خوراکی فسیلی یا مصنوعی، ممنوع است.
طیف وسیعی از مواد پایدار که از نظر شیمیایی اصلاح نشده‌اند، ممکن است به عنوان مواد جایگزین پلاستیک در ظروف یکبار مصرف به کار گرفته شوند. از جمله این مواد، سلولزهای بازسازی شده است که از آنها برای تهیه روکش‌های نازک از جنس ویسکوز، لیوسل و سلولز استفاده میشود
اهداف
هدف نهایی از اجرای این دستورالعمل تحقق برنامه برای ایجاد «اقتصاد چرخشی بدون زباله و بدون آلودگی» در اتحادیه اروپا است که مطابق آن قرار است تمام مواد یکبار مصرف پلاستیکی باقیمانده در این منطقه تا سال ۲۰۳۰ قابل استفاده مجدد یا بازیافت بشوند.
سخن پایانی
با افزایش جمعیت تولید پلاستیک هم بیشتر میشود. همه ما از عوارض مخرب پلاستیک بر محیط زیست و طبیعت که انسان هم جزو کوچک اما مخرب طبیعت به حساب میاد آگاه هستیم. پس حالا موقع یک قانون است که تولید پلاستیک را کمتر و یا حداقل کنترل کند و ما امروز شاهد این قانون در اروپا هستیم و به احتمال خیلی زیاد این قانون تا چند سال آینده در تمام کشور های جهان از جمله ایران تصویب خواهد شد. امیدوارم هر چه زودتر این قانون در ایران تصویب بشود که هم طبیعت نابود نشوند و هم وقتی به طبیعت و مکان های عمومی و تفریحی می رویم دیگر زباله ای نبینیم چون اکثر زباله های در طبیعت پلاستیکی هستند.
اشتراک گذاری در:
